Różne oblicza Dnia Zwycięstwa
Osią scenariuszową omawianego filmu będą osobiste losy i przeżycia bohaterów dokumentu, opowiadających o sytuacji w jakiej znaleźli się w dniach 8 i 9 maja 1945 r a także o ich położeniu w przededniu zakończenia II wojny światowej – w łagrach i kołchozach Syberii, w wyzwolonym niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym lub obozie pracy, na terenie Włoch w szeregach 2 Korpusu Polskiego, w bazie lotniczej w Szkocji, w zburzonej Warszawie, w więzieniu NKWD, osiedlu uchodźczym w Afryce czy w zdobytym Berlinie. Realizatorzy filmu pragną – z jednej strony – zwrócić uwagę odbiorcy na niejednoznaczność polskich losów w dniu zakończenia najkrwawszego konfliktu zbrojnego XX w, naświetlając, za pomocą zdigitalizowanych materiałów archiwalnych a także wmontowanych w całość fragmentów zachowanych nagrań filmowych z epoki, szczególną i niejednoznaczną sytuację Polaków w roku 1945, sytuację, która nie każdemu pozwalała na odczuwanie radości ze zwycięstwa nad faszyzmem i zakończenia wielkiej wojny, z drugiej zaś strony (co jest istotą proponowanego dokumentu) położyć szczególny nacisk na uwidocznienie losów jednostki i wpływu wydarzeń historycznych na codzienne życie, pracę i psychikę poszczególnych osób. Wierzymy bowiem, że każda, najbardziej nawet spektakularna sytuacja historyczna, każde wydarzenie o znaczeniu ogólnonarodowym, pociąga za sobą radości ale i dramaty pojedynczych osób. II wojna światowa była tego szczególnym przykładem – wydarzeniem, które zmieniło w sposób trwały nie tylko losy narodów (w tym szczególnie narodu polskiego) ale również Nowaków, Malinowskich i Kowalskich. To właśnie im pragniemy poświęcić omawiany dokument.
Film będzie miał charakter linearny z elementami retrospekcji, luźno trzymając się chronologii wydarzeń i ich następstw – dopuszczamy w zamyśle swoiste „cofanie się” na linii czasu, wynikające z narracji poszczególnych bohaterów dokumentu, jak również krzyżowanie losów bądź wydarzeń historycznych. Pragniemy uniknąć typowej dla produkcji dokumentalnej, standardowej „osi czasu”, na której poszczególne „gadające głowy” pozostawiają swój historyczny ślad. Proponowany przez nas dokument nie będzie zatem kompilacją fragmentów notacji biograficznych lecz raczej opowieścią o różnych losach wybranej grupy ludzi, których okres 1939 – 1945 doświadczył w różny sposób stawiając ich w maju 1945 roku w zupełnie innym położeniu. Zamysłem scenariusza jest jednak nie tylko ukazanie różnic pomiędzy Polakami i ich życiowymi pozycjami lecz również sięgnięcie głębiej do ich emocji, pragnień, rozczarowań i życiowych wyborów, nie zawsze dobrowolnych i nie zawsze jednoznacznie właściwych. Fundacja podejmie również podczas realizacji dokumentu próbę odnalezienia wspólnego mianownika dla niejednokrotnie – pozornie – różnych bądź wręcz sprzecznych postaw obywateli polskich poddanych podwójnej okupacji dwudziestowiecznych „izmów”. Opowiemy raczej o emocjach – strachu, nadziei, rozpaczy i niełatwych wyborach niż o konkretnych wydarzeniach historycznych. W sposób oczywisty będą one w dokumencie obecne jednak stanowić będą tło a nie istotę materiału filmowego.
